کود زیستی مایکولند یک کود با فرمالاسیون جامد حاوی جمعیت زیادی از قارچ های مایکوریزا است. به دلیل ماهیت این کود استفاده از آن همراه با آب آبیاری یا پاشیدن روی سطح خاک در باغ توصیه نمی‌شود. بهتر است مایکولند در بسترهای کشت جامد در نهالستان‌ها، گلخانه‌ها، بسترهای تولید نشاء و غیره و همچنین در زمان انتقال نهال به زمین اصلی، کاشت بذر در زمین استفاده نمود. جهت افزایش عملکرد این کود توصیه می‌شود در کنار ریشه قرار گیرد. مکانیسم تلقیح قارچ‌های داخل این کود کند است و باید حدود 30 تا 40 روز پس از استفاده منتظر مشاهده اثربخشی آن باشید. تلقیح مایکوریز در خاکهای فقر با سرعت بیشتری صورت می‌پذیرد. در خاکهای با میزان فسفر بالا تلقیح این قارچ‌ها دچار مشکل شده و ممکن است انجام نشود. جهت آشنایی بیشتر با قارچ‌های مایکوریزا مطالب زیر را مطالعه فرمایید.
مایکوریزا به معنای «قارچ ریشه» است. قارچ‌های مایکوریزایی در خاک زندگی می‌کنند و به ریشه گیاهان متصل می‌شوند. این قارچ‌ها شبکه‌ای از رشته‌های میکروسکوپی به نام هیف (Hyphae) تشکیل می‌دهند که می‌توانند به دور و اطراف خاک نفوذ کنند و مواد مغذی و آب را برای گیاه فراهم کنند.
انواع مایکوریزا
- مایکوریزای آربوسکولار (Arbuscular Mycorrhiza)
- رایج‌ترین نوع مایکوریزا است.
- هیف‌های قارچ به داخل سلول‌های ریشه نفوذ کرده و ساختارهایی به نام آربوسکول تشکیل می‌دهند که محل تبادل مواد مغذی است.
- مایکوریزای اکتومایکوریزا (Ectomycorrhiza)
- این نوع قارچ‌ها اطراف ریشه گیاه را می‌پوشانند اما به داخل سلول‌های ریشه نفوذ نمی‌کنند.
- بیشتر در درختان جنگلی مانند بلوط و کاج دیده می‌شود.
- مایکوریزای ارکیده‌ای (Orchid Mycorrhiza)
- در ارکیده‌ها یافت می‌شود و برای جوانه‌زنی بذرهای آنها ضروری است.
فواید قارچ‌های مایکوریزا
- افزایش جذب مواد مغذی
- قارچ‌های مایکوریزا شبکه‌ای گسترده از هیف‌ها ایجاد می‌کنند که سطح تماس ریشه را چندین برابر می‌کند.
- آنها عناصر ضروری مانند فسفر، نیتروژن، پتاسیم و میکروالمنت‌ها (مانند روی و مس) را از خاک جذب و به گیاه منتقل می‌کنند.
- افزایش جذب آب
- هیف‌های قارچ می‌توانند آب را از بخش‌های دوردست خاک جذب کنند و در شرایط خشکی به گیاه کمک کنند.
- افزایش مقاومت در برابر بیماری‌ها
- قارچ‌های مایکوریزا با اشغال فضای اطراف ریشه، از نفوذ عوامل بیماری‌زا (مانند قارچ‌های مضر و نماتدها) جلوگیری می‌کنند.
- همچنین مواد شیمیایی خاصی تولید می‌کنند که سیستم ایمنی گیاه را تقویت می‌کند.
- بهبود ساختار خاک
- هیف‌های قارچ، خاک را به هم متصل کرده و باعث بهبود ساختار و تهویه خاک می‌شوند.
- ترکیباتی مانند گلوما‌لین تولید می‌کنند که پایداری خاک را افزایش می‌دهد.
- کاهش نیاز به کود شیمیایی
- با افزایش بهره‌وری گیاه در جذب مواد مغذی، نیاز به مصرف کودهای شیمیایی کاهش می‌یابد که این امر در حفظ محیط‌زیست مؤثر است.
- کاهش اثرات شوری و آلودگی
- گیاهانی که با مایکوریزا همزیستی دارند، توانایی بیشتری در تحمل شوری و جذب عناصر آلاینده از خاک دارند.
نکات مهم در استفاده از قارچ‌های مایکوریزا
- قارچ‌های مایکوریزا در بسیاری از خاک‌ها به‌طور طبیعی وجود دارند، اما در خاکهای فقیر یا تخریب‌شده ممکن است به‌صورت مصنوعی اضافه شوند.
- استفاده از مایکوریزا به‌ویژه در کشاورزی ارگانیک و پایدار توصیه می‌شود.
- شرایط خاک (مانند pH، مواد آلی و رطوبت) باید مناسب باشد تا مایکوریزا بتواند به‌خوبی فعالیت کند.
- استفاده از قارچ‌کش‌های شیمیایی ممکن است به مایکوریزا آسیب بزند.
نتیجه‌گیری
قارچ‌های مایکوریزا بخش حیاتی اکوسیستم‌های خاک هستند و نقش مهمی در رشد، سلامت و تولید گیاهان ایفا می‌کنند. استفاده از آنها در کشاورزی مدرن می‌تواند به کاهش مصرف نهاده‌های شیمیایی، بهبود کیفیت خاک و افزایش پایداری تولیدات کشاورزی کمک کند.
